Τα παιδικά ατυχήματα όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς βρίσκονται στην κορυφή όλων των αιτιών θανάτου της παιδικής ηλικίας. Η αποφυγή τους τόσο στο περιβάλλον του σπιτιού τους όσο και έξω απ’ αυτό, π.χ. τροχαία ατυχήματα, πρέπει να αποτελεί το βασικότερο στοιχείο της μοντέρνας διαπαιδαγώγησης.
Είναι αλήθεια πως στα νήπια και τα μικρά παιδιά, τα περισσότερα ατυχήματα, συμβαίνουν στο σπίτι. Ο τρόπος αντιμετώπισης τους αφορά:
Στην απομάκρυνση ή και διαφύλαξη επικίνδυνων αντικειμένων (π.χ. συσκευές, διάφοροι μηχανισμοί κ.λπ.). .
Στη σωστή επιτήρηση των παιδιών.
Στη σωστή καθοδήγηση του παιδιού για ανάπτυξη συμπεριφοράς, ώστε να μπορεί, με το χρόνο μόνο του να υποψιάζεται σωστά τον κίνδυνο και να τον αποφεύγει.
ΕΝΤΟΣ ΣΠΙΤΙΟΥ
Μαχαίρια, ψαλίδια και άλλα αιχμηρά αντικείμενα δεν πρέπει να βρίσκονται στα χέρια νηπίων και μικρών παιδιών, όπως επίσης πολύ μικρά αντικείμενα που εύκολα μπορούν να τα καταπιούν ή να τα βάλουν στη μύτη ή τ’ αυτιά τους: Επίσης, φάρμακα και χημικές ουσίες (λιπάσματα, απορρυπαντικά κ.λπ.), ιδιαίτερα αυτά που διαθέτουν φανταχτερά χρώματα, ή χάπια που μοιάζουν με πολύχρωμες καραμέλες πρέπει να φυλάσσονται σε μέρος που είναι δύσκολο να τα πλησιάσει ένα μικρό παιδί.
Περίπου 90% των δηλητηριάσεων μπορούν ν’ αντιμετωπισθούν εάν κανείς δείξει περισσότερη προσοχή και υπευθυνότητα.
Σημαντικά ατυχήματα που συμβαίνουν επίσης σ’ αυτή την ηλικία είναι αυτά που οφείλονται στο ηλεκτρικό ρεύμα, μια και το μικρό παιδί δεν γνωρίζει τους κινδύνους που είναι συνδεδεμένοι μ’ αυτό: Ηλεκτρικές συσκευές, καλώδια, πρίζες προξενούν το ενδιαφέρον των παιδιών. Παρουσία τους δεν πρέπει να επιδιορθώνονται για να αποφευχθεί αργότερα η μίμηση. Οι πρίζες πρέπει να είναι πάντα προφυλαγμένες με το ειδικό για τα παιδιά προστατευτικό κάλυμμα.
Αποφεύγει κανείς τον κίνδυνο των εγκαυμάτων εάν τοποθετεί μια κατσαρόλα, κανάτα ή άλλο μαγειρικό σκεύος με βρασμένο νερό ή λάδι σ’ ένα σημείο της κουζίνας που δεν μπορεί το νήπιο ή το μικρό παιδί να το φτάσει.
ΕΚΤΟΣ ΣΠΙΤΙΟΥ
Ατυχήματα συμβαίνουν και έξω από το σπίτι όπως για παράδειγμα στην παιδική χαρά, στη θάλασσα, στον κήπο, στην πισίνα, στην εκδρομή κ.λπ.
Έναν ιδιαίτερο ρόλο ως συχνή αιτία θανάτου παίζει το νερό. Είτε σε πηγάδι είτε σε λίμνη είτε στη θάλασσα, το ποτάμι, την πισίνα. Το νερό ασκεί μια μαγνητική επίδραση που εξάπτει την παιδική φαντασία. Το ήσυχο νερό, που μοιάζει με μαγικό καθρέφτη, προσελκύει τα παιδιά. Βλέποντας τον εαυτό τους και τις φιγούρες των άλλων παιδιών να καθρεφτίζονται, προσπαθούν να τις αγγίξουν και γρήγορα μπορεί να βυθιστούν και να πνιγούν. Αλλά και κατά την ώρα του παιχνιδιού ή της κολύμβησης, εάν ξεφύγουν από την επιτήρηση των ενηλίκων μπορεί να έχουν κάποιο μοιραίο ατύχημα.
Πώς αποφεύγονται τα ατυχήματα;
Για την αποφυγή διαφόρων ατυχημάτων, πρέπει να γνωρίζουμε ότι:
Είναι επικίνδυνο να προσέχουν ένα μικρό παιδί περισσότεροι του ενός ενήλικες. Πάντα πρέπει να είναι ένα πρόσωπο υπεύθυνο γι’ αυτό. Εάν υπάρχει ανάγκη απομάκρυνσης και επομένως αλλαγής προσώπου, δεν πρέπει να ανατίθεται η φύλαξη σ’ ένα από τα επίσης μικρά αδέλφια του παιδιού ή σε ξένο πρόσωπο που πρώτη φορά γνωρίζουμε.
Θα πρέπει κανείς να φοβίζει τα παιδιά για τους διαφόρους κινδύνους, αλλά όχι να τους δημιουργεί φοβίες! Είναι αλήθεια ότι οι γονείς και τα πρόσωπα που ασχολούνται με το παιδί (γιαγιά, μπέιμπι σίτερ κ.λπ.) αναπτύσσουν μια αίσθηση και αντιλαμβάνονται έγκαιρα τον κίνδυνο, όμως δεν χρειάζεται συνεχώς να του εξηγούν και να του απαγορεύουν τα πάντα, γιατί η κατανόηση όλων αυτών των εννοιών δεν είναι εύκολη στην ηλικία τους.
Τα μικρά παιδιά είναι καλύτερα να μην αντιλαμβάνονται ότι βρίσκονται υπό συνεχή επιτήρηση.
Εάν ένα παιδί τραυματισθεί, πρέπει να γίνει έλεγχος των εμβολιασμών του για να επιβεβαιωθεί η κάλυψη του με το εμβόλιο κατά του τετάνου.
Επιβάλλεται τιμωρία; Ποια;
Όσον αφορά στο θέμα της τιμωρίας, είναι γνωστό ότι σκληρή και άδικη τιμωρία έχει μόνο αρνητικό αποτέλεσμα. Τις περισσότερες φορές το μικρό παιδί δεν καταλαβαίνει το λόγο για τον οποίο τιμωρήθηκε και αντιδρά πιο άσχημα. Ακόμη, εάν συμβεί κάτι πραγματικά επικίνδυνο, ας μην κάνουμε καλύτερα κριτική για ολόκληρη την προσωπικότητα του, όπως, π.χ: «Ηλίθιο, ανίκανο, άχρηστο παιδί, δεν σ’ αγαπάω πια», αλλά να εντοπίσουμε τις παρατηρήσεις και κριτικές μας στο θέμα που έχει προηγηθεί, όπως π.χ.: «Δεν είναι κρίμα που δεν μ’ άκουσες, και ανεβαίνοντας εκεί έπεσες και τώρα πονάς;» κ.λπ.
Άλλωστε, δεν πρέπει τα παιδιά να φοβούνται να πράξουν κάτι γιατί θα τιμωρηθούν, αλλά γιατί δεν πρέπει να το κάνουν. Με τον καιρό, μετά από συζητήσεις που θα έχουμε μαζί τους, καθώς επίσης και με τις προσωπικές τους εμπειρίες σε συνδυασμό με την ωριμότητα που επέρχεται με τον καιρό, διευρύνεται η ικανότητα τους να παίζουν ελεύθερα και έξω από το σπίτι, προσέχοντας τα ίδια τους εαυτούς τους και αποφεύγοντας τους κινδύνους. Αρκεί εμείς να έχουμε μέχρι τότε βοηθήσει ουσιαστικά σ’ αυτό.